Lichting 2020: Cleo Julia Mullis over Moon

'Ik wilde meer in de stilte vertellen'



Het hele najaar interviewt de Filmkrant vers afgestudeerd filmtalent van verschillende academies. In haar korte coming-of-age film Moon verbeeldt Cleo Julia Mullis (AKV|St. Joost) de innerlijke afweging van de negentienjarige Noa die een keuze moet maken tussen haar relatie met haar eerste liefde Moon of zichzelf. “Voor mij is de wereld die ik heb geschetst in Moon heel normaal.”

Cleo Julia Mullis gebruikt vaak een persoonlijk kader in haar projecten, waarbij ze zich richt op maatschappelijke thema’s rondom identiteit en individualiteit. Haar korte film Moon is deels gebaseerd op een avond waarop de regisseur twijfelde over de relatie met haar vriendin. In de fietstocht die ze toen maakte, zag ze achteraf een beeld van cinematografische schoonheid: “Het was zo’n levendige avond. Hoe het steeds donkerder werd, de stad steeds leger, terwijl ik door een buitenwijk fietste naar mijn studentenkamer. En hoe ik alleen over de telefoon met haar sprak en niet bij haar was.”

Die persoonlijke herinnering wilde Mullis eerst verweven in een VR-project, voor ze het bewerkte tot een korte film. “Het is allang niet meer het verhaal van mij en mijn ex-vriendin, maar daar ontsprong het idee voor de film.” Moon is een sfeervolle korte film over zelfliefde en de worstelingen in een relatie. De zeggingskracht van stilte komt naar voren in korte, liefdevolle momenten, maar ook in de vertwijfeling op Noa’s gezicht die haar ronddwalende gedachten en herinneringen weergeeft. Mullis: “Ik houd er niet van als alles te veel opgevuld wordt met tekst. Hoewel ik met Maria Groot aan de dialogen heb gewerkt, heb ik echt vlak voor de film af was in het geluidsontwerp nog meer stilte toegevoegd. Ik wilde meer in de stilte vertellen.”


Cleo Julia Mullis. Foto: Mathies Florentinus

Je werkte met een vrijwel volledig vrouwelijke filmcrew. Was dat een organisch proces? “Ja. Ik vroeg me af: met wie werk ik graag samen? Wel gelet op het verhaal dat ik wilde vertellen, natuurlijk. Maar ook: met wie wil ik een film maken? En dat bracht een hele fijne groep mensen samen, bijna allemaal vrouwen, en ook veel vrouwen die op vrouwen vallen. Het is dus op een organische wijze tot stand gekomen.”

Het boek Wij alleen van Toon Tellegen vormt een belangrijk onderdeel van de film. Waarom heb je voor zijn werk gekozen? “Het exacte moment waarop dit in de film is gekomen weet ik niet meer. Het is wel zo dat mijn vorige vriendin en ik elkaar altijd in bed voorlazen uit Toon Tellegen. Zij kwam er mee, en zulke dingetjes beklijven. Als je voorleest aan iemand die je leuk vindt, dan wil je ook je best doen om het verhaal zo mooi mogelijk te vertellen. Daarnaast is het gewoon een supermooi en herkenbaar boek.”

De camera zit dicht op de huid van de personages wat bijdraagt aan de tastbare intimiteit. Was dat een doelbewuste keuze? “We hebben ons laten inspireren door Portrait de la jeune fille en feu van Céline Sciamma. Het is een prachtige film over de liefde. In Moon zie ik ook gewoon een film over een meisje dat opgroeit en verliefd wordt op een meisje. Een eerste liefde. De camera maakt de nabijheid tussen Noa en Moon tastbaar.”

De geel gelakte nagels van Noa bladderen af gedurende de film. Is dat een metafoor voor de relatie? “De nagellak is zeker een middel geweest om het verhaal uit te beelden. Je ziet in het begin dat Moon Noa’s nagels lakt en het is dus echt iets dat bij Moon hoort. In de tweede scène van de film zie je terug dat Moon gele nagels heeft en Noa niet. Naarmate de fietstocht vordert krabt Noa de nagellak steeds meer af. Het laat zien dat ze denkt: Oké, ik moet nu afstand gaan nemen van haar.”

Je omschreef Moon als een film die je miste toen je opgroeide. Is dat je missie: films maken die de kleine Cleo nodig had of wilde zien? “Zeker. Dat kan echt van alles zijn. Films over een echtscheiding vanuit het oogpunt van een kind of opgroeien in deze wereld. Wat ik ook mooi vind aan deze korte film is dat Noa een wat zachter personage is, en dus niet het stereotype stoere hoofdpersonage die je ziet in dit soort films, terwijl ze wel heel stoer in haar keuze is. Op dat soort vlakken wil ik wel films maken. Ik zou niet alleen maar lesbische films willen maken – al heb ik nu ook geen ‘lesbische’ film gemaakt. Ik denk dat er zeker ruimte is voor verschillende verhalen die ik kan vertellen die de kleine Cleo heeft gemist.”


Moon was een van de zes films die werd geselecteerd voor de 3LAB-afstudeerbijdrage. De film is binnenkort online te zien via NPO3.
De Zomerweek in AZC Gilze: in samenwerking met Juup Luijten, Hind Eljadid, Schippers en Van Gucht, Claudette Van de Rakt en De Vrolijkheid.
Augustus 2019
Work in progress


Blog: Reflecteren op de Zomerweek

Drie artiesten, de Bredase Juup, de Antwerpse Hind en de Amsterdamse Cleo, streken neer bij Stichting De Vrolijkheid. Alle drie stapten we met een ander referentiekader in het project met de jongeren uit het AZC Gilze. Azc's ken ik persoonlijk alleen uit de media, van verhalen, nieuwsitems en artikelen. De protesten uit de provincies bij het openen van een nieuw AZC en de sensatie zoekende filmpjes van PowNed. Ik herinner me ook de foto van het aangespoelde jongetje, een foto die de hele wereld over ging. Toen ‘de vluchteling’ plots een gezicht kreeg, waar mensen empathie voor op konden brengen. Verder ken ik de Syrische buren van mijn moeder, de Indiaanse gevluchte collega en vrienden van mij die in huizen wonen waar studenten worden gemixt met vluchtelingen. ‘Vluchteling’ of ‘asielzoeker’, ik vind het nare namen die iemands identiteit wegnemen. Een vluchteling is niet meer een individu met een beroep, geaardheid, geloof, afkomst of politieke voorkeur.


We belandden bij De Vrolijkheid, een plek waar culturele workshops worden georganiseerd, zoals fotografieworkshops en dans - of gitaarlessen. De eerste dag zie ik vooral vrolijke gezichten van jonge kinderen die nieuwsgierig zijn naar wat we gaan doen, waardoor ik even vergeet waar we zijn. We krijgen een rondleiding vaneen 19-jarig meisje die sinds kort te horen heeft gekregen dat haar familie mag blijven. Ze loopt met ons door het ‘dorp’, het nep-dorp vlak naast Gilze wat oorspronkelijk gebouwd is door Duitse militairen om ongezien wapens en munitie te bewaren. We zien hoe een familie met z’n vieren in twee kamers woont. In de ene kamer staan langs de muur hun stapelbedden en daarnaast een enorme stapel koffers. Dit is niet hun kamer, dit is het ‘huis’ waar ze in wonen, in een gang met tientallen andere families en douches en wc’s om te delen. We horen dat een familie bij de geboorte van hun kind nieuwe gordijnen wilden ophangen, maar dit werd verboden door de COA. Er hangen bij iedereen dezelfde gordijnen en beetje bij beetje verdwijnt de identiteit van een gezin.


Naast het gebouw van De Vrolijkheid staat gebouw nummer 33, een grijs blok van containerwoningen waar Elina met haar familie woont. Ze slaapt alleen met haar zus op een kamer, haar vader en moeder in de kamer ernaast. Dat zijn de kamers die ze hebben, dat is hun huis. Elina is in Rusland geboren maar haar familie is Armeens. Ze verteld ons dat ze al ongeveer tien jaar in Nederland woont. Al tien jaar wachten ze op een verblijfsvergunning en al jaren wonen ze en leven ze op deze plek die meer weg heeft van een gevangenis. Een plek waar ze nooit alleen op een kamer slapen, weinig privacy hebben, stiekem moeten koken en angst hebben voor onbekende buren. Door het kinderpardon hebben gelukkig veel families status gekregen, net als Elina. Aan het einde van de maand mogen ze naar een huis kijken in een dorpje in Brabant. Ik ben heel blij voor ze, maar ook angstig wat de buitenwereld en deze volgende stap met hun zal doen.


Ondertussen schrijf ik dit in Zuid-Duitsland, waar ik mijn oma bezoek en een paar dagen geleden naartoe reed met mijn twee moeders. Ik ben dankbaar, maar voel me raar. De afgelopen week heb ik weer gevoelt hoe oneerlijk het leven is. Wat de gevolgen zijn van de plek waar je geboren bent. Wat een groot verschil dat is, als het Nederland of Armenië is, Rusland of Noord-Korea, Duitsland of Iran. Ik eet de maaltijd die mijn moeder heeft gekookt en ik geniet van de verse groentes, vis en salade. Ik denk terug aan het eten van het AZC en vind het ondenkbaar om dit dag in dag uit jarenlang te moeten eten. Bij de gezinswoningen wordt het koken nog toegelaten, maar voor de mensen die tijdelijk bij POL zitten is koken verboden. In het AZC stond ik in een rij met een algemene witte etensbak, werden we gecontroleerd op eet-kaarten en in de gaten gehouden. Ik voelde me niet echt behandeld als mens, maar eerder als een potentiële indringer, vreemdeling of slechts een nummer. Vervolgens kregen we eten in ons bakje waar we uren later buikpijn en weer honger door kregen. Het is moeilijk te beseffen dat dit de werkelijkheid is van veel mensen. Ik hoop dat we deze week de kinderen en jongeren in het AZC een mooie ervaring hebben mogen brengen. Dat Eyob heeft genoten van de videoclip die we geschoten hebben, Unsin van het moment als grote tovenaar, Parmida van het rappen, Tina van de fotoshoots, Kevin van de clown-schmink, Daniël van zijn zelf geschreven nummer en Elina van de zeemeerminnen. Ik hoop dat we een herinnering hebben gecreëerd, eentje om aan terug te denken, iets wat het dagelijks leven even kan doen vergeten. Een ontsnapping, een afleiding, een doel. Ondanks dat ik het oneerlijk vind, het naar vind om afscheid te nemen en te vertrekken naar een warm huis, hoop ik dat we iets moois gebracht hebben. Ik kan niet anders dan geloven en hopen dat kunst dit kan zijn: een ontsnapping, een afleiding, een doel op zich.